از «اصلاحات» در وزارت داخله استقبال باید کرد

وزارت داخلۀ افغانستان خبر داده که به‌زودی در سطح فرماندهان و رییسانِ این وزارت، تغییرات گسترده ایجاد خواهد شد.

آقای برمک وزیر داخلۀ کشور در مصاحبه با یکی از رسانه‌های خصوصی، از تغییر و تبدیلِ دست‌کم ۳۰ تن از فرماندهان و رؤسایِ این وزارت به‌هدفِ اصلاحات و بهبودِ امور خبر داده است.

اصلاحات در نهادهای امنیتی از جمله ارتش و پولیس ملی، همواره یکی از آرزوها و خواست‌های عمدۀ شهروندانِ کشور بوده است. در هفده سال گذشته، یکی از اصلی‌ترین دلایلِ ضعف در دولت‌داری و ایجاد شکاف میان دولت و جامعه، فساد در ارگان‌های امنیتی به‌ویژه پولیس بوده است.

متأسفانه پس از گذشتِ سال‌ها از حضور حمایت‌گرانۀ جامعۀ جهانی در افغانستان، هنوز پولیس ملی به وقار و جایگاهِ لازم و شایستۀ خود نرسیده است. گزارش‌های رسمی و غیررسمی زیادی، همواره از وجود فساد و بی‌بندوباری در صفوفِ پولیس و اداراتِ زیربط آن در سرتاسر کشور خبر می‌دهد. مروری بر اخبارِ رسانه‌های داخلی و همچنین مشاهدۀ صحنه‌های مستندِ فراوان در گوشه‌وکنار جامعه، نشان می‌دهد که سوءاستفاده از صلاحیت‌های وظیفه‌یی، به یک رویکردِ عادی در میان نیروهای پولیس تبدیل شده و حتا بسیاری از مردم، به منسوبانِ پولیس نگاهی توام با تردید و سوءظن دارند.

اختلاس، دریافت رشوت، استفاده از مواد مخدر و بدرفتاری با مردم، بی‌تعارف بخشی از تصوراتِ افغانستانی‌ها در مورد پولیس را تشکیل می‌دهد؛ پولیسی که می‌بایست نماد امنیت و آرامش و خدمت‌گزاری به جامعه می‌بود. در این نوع نگاه به پولیس، مردم افغانستان تقصیری ندارند؛ مسلماً سربازان و افسران و صاحب‌منصبانِ باشخصیت، متعهد و تعلیم‌یافته‌یی نیز در وزارت داخله و پولیسِ ملی ایفای وظیفه می‌کنند، اما این عده کمتر در رأسِ امور قرار گرفته‌اند و شوربختانه جمعیتِ کمتری را احتوا می‌کنند، از همین‌رو کمتر به چشمِ مردم و نگاهِ قضاوت‌گرِ جامعه می‌آیند.

اکنون که آقای برمک از اصلاحاتِ گسترده در وزارت داخله و نیروهای پولیس سخن می‌گوید، این پرسش به میان می‌آید که: آیا این اصلاحات می‌خواهد چهرۀ پولیس و تصـوری که از آن نزدِ عموم وجود دارد را تغییر احسن بدهد و یا این‌که همانند اصلاحاتی که در گذشته‌ها نیز بارها شعارش شنیده شده، قصد اجرای تغییراتِ سطحی و فرمایشی و اخراج چهره‌های غیرخودی و آوردن چهره‌های خودی را دارد؟

مردم افغانستان از ابتدای دورۀ زعامت آقای کرزی، در پهلوی تقدیر از سربازان و افسرانِ ایثارگر، همواره از بی‌بندوباریِ نیروهای پولیس و تعلیم‌نیافته‌گیِ آن‌ها نالیده‌اند و هرازچندی نیز به نام اصلاحات، تغییر و تبدیل‌های صوری‌یی را شاهد بوده‌اند. مشکلِ این تبدیلی‌ها اولاً این بوده که در آن‌ها نیتِ راسخی برای اصلاحات وجود نداشته؛ ثانیاً در پوشش اصلاحات، به‌جای افراد ناکارآمد و نامطلوب، افراد ناکارآمدِ دیگری به کار گماشته شده‌اند؛ ثالثاً همۀ این تغییرات بیش از آن‌که محصول شکایت‌ مردم از اوضاع باشد، معلولِ سلیقه‌های تیمیِ وزیر یا رییسِ جدید در وزارت داخله و یارگیری‌های جدیدِ سیاسیِ توام با دسیسه و توطیه بوده است. از همین‌جاست که اکنون که نامِ اصلاحات در وزارت داخله و پولیس به میان می‌آید، کمتر شوقی را در مردم برمی‌انگیزد.

با همۀ این‌ها، یک نکتۀ امیدبخش در کارنامۀ رهبریِ جدید وزارت داخله وجود دارد و آن این‌که: چندی پیش، آمرانِ حوزه‌های پولیس از طریق رقابت آزاد برگزیده شدند و در جمع آن‌ها، افسرانِ جوانِ بی‌نام‌ونشان اما متعهدی دیده می‌شد که بعید بود در سیستم گزینش قبلی، به چنین سمت‌هایی انتخاب شوند. با اتکا به این تجربۀ نیک، توقع و انتظارِ مردم از آقای برمک این است که تغییراتِ گستردۀ مورد ادعایِ خود را به معنای راستینِ کلمه با هدفِ «اصـلاحات» ـ و نه تعاملات و تمایلاتِ سیاسی و فرمایشی ـ پی بگیرد؛ اصلاحاتی که بتواند چهره و وجاهتِ مخدوش‌شدۀ پولیس در اذهانِ عمومی را ترمیم کند و میان مردم و حکومت، پُلی از اعتماد و آرامش را استقرار سازد.

سخن ماندگار