برگشت حکمتیار برای افغانستان به چه معناست ؟

روز پیروزى مجاهدین، حکمتیار براى اولین بار پس از ٢٠ سال ظاهر شد، روز بعدش هم نخستین سخنرانى اش را ایراد کرد، او رهبر دومین حزب بزرگ در افغانستان است. او جنگ علیه کابل را غیر منطقی و غیر اسلامى خواند، سخنرانى ۴٨ دقیقه ای اش با تاکید بالای صلح و خاتمه دادن به جنگ خونین آغاز شد، بعدآ روى أصول جهاد و حکومت تمرکز نموده با رویکرد ضد رسانه ها و غربی ها تاکید کرد.
او پس از امضای توافق نامه با حکومت در ملاء عام ظاهر شده است و حکومت هم در ازاى برگشت او وعده سپرده که زندانیان حزب اسلامی را رها کند و تحریمات بین المللی هم برداشه شود.
یک روز پس هم رییس جمهور حکم رهایی ۵۵ زندانی را امضا کرد که باعث عکس العمل هاى گوناگون شد، برای غنی که در جریان کمپاینش هم وعده داده بود، صلح با حکمتیار به عنوان یک دستاورد بزرگ سیاسی محسوب می شود، سوالی که مطرح می شود این است که آمدن او به تلاش ١۶ ساله برای آوردن دمکراسی، تحمل پذیری و حقوق بشر کمک خواهد کرد یا برگشت به نقطه صفر خواهد بود؟
با درنظرداشت سخنرانی اش تبعات منفی موضوع بیشتر است، موضع سختگیرانه ای او در برابر رسانه ها، انتقاد از غرب، خواستار خروج نیروهای آمریکایی از کشور، چنین به نظر می رسد که حکومت غنی با مشکلات دست و پنجه نرم خواهد کرد.
با توجه به دید ایدیولوژیک اش او باعث ایجاد اختلاف در میان محافل سیاسی خواهد شد. آمدنش هم زمانی اتفاق می افتد که شکاف قومی و سیاسی در کشور دارد به اوجش می رسد. شخصیت های مطرح تاجک مثل آقای نور و ضیا مسعود که از بزرگترین حزب سیاسی نمایندگی می کنند، به حاشیه رانده شده اند، برای همین این باعث خواهد شد تا تاجک ها به محوریت اینها جمع شوند و برای انتخابات ٢٠١٩ آمادگی بگیرند.
دوستم که به بأنک رأی معروف است از سیاست های تبعیض آمیز غنی ناراض است. دوستم غنی را بارها به تعهد شکنی متهم کرده أست به حدی که غنی تلاش کرده او را به ترکیه تبعید کند، میان هزاره ها هم نارضایتی دارد بیشتر می شود. آنها تا حال چندین بار راهپیمایی کرده اند، آقای ضیا مسعود حکومت را متهم به کشتار هزاره ها کرده است.
حکمتیار در سال ٢٠١٣ گفته بود که هزاره ها هیچ جایی پناهگاه نخواهند داشت – برای همین آمدن او باعث بدتر شدن وضعیت خواهد شد.
شورای ثبات و حراست هم منتقد سر سخت حکومت وحدت ملی أست، اخیراً این حزب آمدن حکمتیار را به غرق شدن کشتی حکومت تشبیح کرده بود. آمدن حکمتیار برای حکومت قیمّت تمام خواهد شد آنهم با درنظرداشت حس قوم طلبی، وزن سیاسی و آخرین سخنرانی حساسیت برانگیز او – می تواند شکاف قومی و حزبی را در افغانستان بیشتر کند. حکمتیار از حمایت گسترده میان پشتون ها برخوردار است و احتمال می رود او از این قدرتش برای حمایت غنی تا انتخابات بعدی استفاده کند. آرزوی تحقق حکومت مرکزی برای غنی خوشایند است أما باعث برانگیختن خشم تاجک ها، اوزبک ها و هزاره ها خواهد شد.
حکمتیار از اتحاد با حزب اسلامی افغانستان سخن گفته که می تواند این به عنوان نقطه قوت اش در انتخابات بعدی استفاده شود. این گونه تکنوکرات های پشتون در محوریت حزب افغان ملت و مردم عادی در کنار حزب اسلامی خواهند ایستاد و با توجه به انتخابات قبلی، مشکلات بیشتر شده و این به عنوان اشتباه سیاسی محسوب خواهد شد. این سناریوی خوشایندی نخواهد بود، أما تنها راه خروج از این مشکل حکومت همه شمول با حضور احزاب سیاسی و تحمل پذیری خواهد بود.

نویسنده: سید محمد شریف سادات