اجتماعیافغانستانبرگزیده های سایتچندرسانه ای

تاریخچه ارگ+عکس

کابل شهری است  با تاریخی کهن که مامن پادشاهان و امرای بسیاری بوده است. در گذشته حصاری آن را در بر می گرفت که تا هنوز آثار آن دیوار ها باقی است. برای ورود به داخل شهر، شش دروازه وجود داشت که هر یک با اسامی خاص شناخته می شد. از جمله ی این دروازه ها می توان از دروازه ی کندهاری که در دهمزنگ امروزی واقع بود، دروازه سردار جهان خان ، در قسمت سلام خانه ، اسپینه دروازه ، دروازه پیت در عقب مسجد عیدگاه ، دروازه گذرگاه به سمت بالا حصار واقع بود و دروازه لاهوری نیز یکی از این شش دروازه بوده است که تا هنوز بعضی از کهن سالان در خاطرات شان از آن یاد می کنند.

مرکز حکم رانی پادشاه در بالاحصار قرار داشت. قبل از زمامداری عبدالرحمن خان برای سکونت شاه مکان مناسبی وجود نداشت. بالاحصار و ارگ شیر پور در جنگ های افغان و انگلیس آسیب دیده و قسمت هایی از آن سوخته بود. در زمان حکمرانی امیر شیرعلی خان کار ساخت قلعه ی شیرپور به دستور وی آغاز شده بود، اما با حمله ی انگلیسی ها به کابل  در  سال ۱۸۷۸ م ، امیر به شهر مزار  رفت و کار ساخت و ساز ارگ نا تکمیل باقی ماند. زمانی که امیر  عبدالرحمان خان از شمال به کابل آمد و قدرت را در دست گرفت، برای سکونت  پادشاه مکان مناسبی وجود نداشت. عبدالرحمن خان شب اول را در منزل غازی عبدالله خان وردک که در ده افغانان کنونی موقعیت داشت، سپری کرد.

امیر عبدالرحمان خان در سال ۱۲۹۹ هجری قمری  طرح ساخت ارگ را روی دست گرفت. در این زمان شاه به خاطر تنظیم امور نظامی به جلال آباد سفر کرد و چندی در جلال آباد ماند. امیر به پسر بزرگ خود نامه فرستاد و از وی خواست که در مشوره با مشاورین کار ساخت ارگ را در محل امروزی آغاز کند. بلاخره کار ساخت ارگ توسط تعدادی از معماران ماهر و ورزیده در سال ۱۳۰۰ هـ..ق آغاز شد.

در ساحه ای که امروز ارگ قرار دارد قبلاً آبادی وجود نداشت، بلکه یک دشت خاکی بود. در قسمت هایی از  این ساحه مزرعه و باغ وجود داشت و در اطراف آن بیابان واقع شده بود.  در ساحه ی ده افغانان فعلی یک بازار کوچک وجود داشت ، محله ی وزیر محمد اکبر خان مینه دشت بود که بعدها در زمان غازی امان الله خان اولین میدان هوایی در آن جا تاسیس شد.

هم زمان با ساخت ارگ برخی تعمیرهای دیگر نیز اعمار شد . یکی ” بستان سرای ” نامیده  می شد که در پارک زرنگار کنونی موقعیت داشت. و امروز مزار امیر عبدالرحمان خان در آن جا موقعیت دارد. تعمیر دیگر که امیر عبدالرحمان خان در آن جا زندگی می کرد ” گلستان سرای ” نامیده می شد که در مقابل وزارت معارف و در محوطه ی امروز شاروالی کابل  واقع شده بود . این دو بنا در آن زمان مربوط به ارگ می شد.

در حال حاضر برخی تاسیسات ارگ در نقشه ی شهری  کابل امروز موجود نیست. بعضی از این تعمیر ها  از بین رفته و برخی به شکل اصلی ترمیم شده و تا هنوز باقی  است.  در حال حاضر بعضی از این تعمیر ها در داخل ارگ و بعضی دیگر در بیرون از محوطه ارگ قرار دارد. به عنوان نمونه  قصر استوری در وزارت خارجه قرار دارد و در قصر ناک باغ،  آرشیف ملی جابجا شده است . قصر زین العمارت به قصر صدارت کنونی اطلاق می شد که از سوی نایب لسلطنه نصر الله خان اعمار شده است.

از لحاظ موقعیت؛ ارگ در نقطه مرکزی شهر کابل واقع شده است.  در جهت شرق  ده افغانان، سمت شمال غرب محله ی مراد خانی موقعیت دارد.   از  مقابل ارگ  جاده پشتونستان وات الی مکروریان ها، جاده ای وجود دارد که در طرف دیگر آن وزارت معادن ، اداره امور  و وزارت دفاع ملی موقعیت دارد. در شمال شرق ارگ چهار راهی آریانا و در طرف دیگر آن هوتل آریانا و اداره احصاییه مرکزی موقعیت دارد.  از قسمت شمال، جاده ی عمومی عبور کرده و در  آن سوی سرک لیسه امانی و منازل مسکونی ساحه وزیر اکبر خان واقع شده است. در غرب ارگ وزارت خارجه ، سفارت چین و دفاتر سازمان ملل متحد موقعیت دارند. در  نقطه ی جنوبی  عزیزی سنتر و بناهای دیگر است.

اولین ساختمان اعمار شده در داخل ارگ،  کوتی باغچه نامیده می شود که کار ساخت آن در سال ۱۳۰۴ هجری قمری تکمیل شد.  پس از  آن چندین تعمیر دیگر  نیز اعمار شد به طور مثال؛ تعمیر ارگ ، قصر سلام خانه ،گنبد نقاره خانه ، بازار ارگ کوتوالی، قرارگاه شاهی ، حمام شاهی، دفتر مستوفی الممالک،  قصر سلام خانه.

برچسب ها
نرخ اسعار خارجی نرخ اسعار خارجی در بدل پول افغانی
دکمه بازگشت به بالا
بستن