خبرگزاری رشد- نشست غیر‌رسمی‌ «صلح و امنیت در افغانستان» به ابتکار نهاد مطالعاتی موسوم به پگواش که برنده جایزه صلح نوبل نیز می‌باشد، در شهر دوحه کشور قطر با پنجاه‌وپنج نفر عضو به تاریخ ۲۳ و ۲۴ جنوری سال ۲۰۱۶ میلادی برگزار شد.
نشست پگواش، بیشتر متمرکز به «صلح و امنیت» در افغانستان بود که در آن شمار زیادی از چهره‌های سیاسی افغانستان اشتراک کرده و به‌گونه ‌رو‌در‌رو با نمایندگان طالبان طی دو روز به گفتگو و مذاکره پرداختند. در این نشست تلاش بر آن شد تا مذاکرات انجام‌شده، زمینه‌ساز گفتگو‌های رسمی‌ و مستقیم میان دولت افغانستان و گروه طالبان شود.
آنچه من به‌عنوان یک اشتراک‌کننده از افغانستان نه به‌حیث نماینده دولت، در این نشست مطرح کردم، حول محور چهار موضوع مهم بود که به آن مختصرا می‌پردازم:
۱- خطاب به طالبان گفتم که مردم افغانستان از شما و عملکردهای شما، به‌شدت ناراض و در عین حال شاکی و نگران هستند. موضع‌گیری شما در قبال جوانان، زنان و مسایل حقوق بشری، عامل نگرانی جدی مردم افغانستان بوده و امیدواریم در این زمینه‌ها تغییر موضع دهید که خوشبختانه آنچه از جانب طالبان در این راستا مطرح شد، کاملا متفاوت از موقف و موضع‌گیری‌های قبلی این گروه بود. طالبان اذعان کردند که دیدگاه ما نسبت به تحصیل و کار زنان، از گذشته تفاوت فاحش کرده و آنان نیز حق دارند که تحصیل کنند و یا هم فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند.
۲- دومین موضوعی که از نمایندگان طالبان به پرسش گرفتم، نگرانی جوانان افغانستان به‌خصوص حدود بیشتر از یک میلیون جوان تحصیل‌کرده و کادر می‌باشد که در گذشته به شدت از کارنامه شما شاکی و نگران بوده‌اند. ضمانت شما به این قشر بزرگ از جامعه چیست؟ آنچه به‌عنوان پاسخ از جانب طالبان مطرح گردید، نسبت به مواضع گذشته‌شان متفاوت و مثبت بود.
۳- سومین نکته‌ای ‌که در این نشست به آن پرداختم، قانون اساسی و نهاد‌های ساخته شده در جریان ۱۴ سال در افغانستان بود. نهاد‌هایی چون اردو، پولیس و امنیت از مهم‌ترین نهاد‌هایی‌اند که با خون دل مردم افغانستان ساخته شده و اگر کسانی بخواهند این نهاد‌ها را تخریب کنند و یا در پی از بین بردن‌شان باشند، بی‌تردید که به‌دنبال صلح نیستند و نخواهند بود. با توجه به مسایل مطرح شده، جانب طالبان نیز پذیرفتند که ضمن احترام گذاشتن به قانون اساسی افغانستان (با پیش‌شرط تغییر و تعدیل در قانون اساسی فعلی)، نهاد‌های موجود را نیز قبول دارند و نکته بارز در تغییر موضع طالبان، نیاز به داشتن قانون اساسی بود که در گذشته قبول نداشتند.
۴- بخشی دیگر از صحبت‌هایم خطاب به دولت افغانستان بود که می‌بایست با موضع‌گیری روشن و طرح واضح، به‌گونه ‌مستقیم با طالبان وارد مذاکره شود. دولت افغانستان باید راه رسیدن به طالبان را از پاکستان جستجو نکرده بلکه مستقیم وارد گفتگو شود. این موضوع مورد استقبال نمایندگان طالبان نیز قرار گرفت.
آنچه که در نشست پگواش در دوحه قطر گذشت، من خوشبین به نتایج این گفتگو‌ها هستم و موضع‌گیری‌هایی که از سوی جوانب اشتراک‌کننده مطرح شد، امیدواری‌های زیاد را مبنی بر تمایل طالبان به روند صلح به‌وجود آورده است. زیرا ادبیاتی که طالبان در جریان مذاکرات از آن استفاده می‌کردند نه جنگ و تنش بود، بلکه ادبیات صلح‌جویانه ‌بود که می‌توان به آن خوشبین بود.
دومین دست‌آرود این نشست دو روزه، تغییر موضع طالبان نسبت به گذشته بود. نمایندگان طالبان، داشتن قانون اساسی در افغانستان را با پیش‌شرط تعدیل و اصلاح آن، ‌پذیرفتند. موضع طالبان در قبال زنان نسبت به گذشته کاملا تغییر کرده، به هیچ عنوان بحث جنگ و خشونت را پیش‌کش نکردند و انعطاف‌پذیری واضح در قسمت صلح از خود نشان دادند.
با توجه به آنچه که در این نشست گذشت و جوانب مذاکره‌کننده، با رویکرد صلح‌جویانه وارد شده بودند، من در روز دوم نشست اذعان کردم که حال زمان آن رسیده است تا همه جریان‌ها و سمت‌وسو‌های دخیل در قضایای افغانستان با خود‌گذری تمام، قصور خویش را پذیرفته و از مردم افغانستان که متحمل درد و رنج بی‌شمار شده‌اند، معذرت‌خواهی کنند.
من به هیچ عنوان از گروه طالبان معذرت‌خواهی نکرده‌ام. بلکه گفته‌ام هر فرد و جناحی که در جنگ‌های افغانستان بر کسی ظلم کرده وقتش آمده که باید از مردم افغانستان معذرت‌خواهی کند؛ این موضوع شامل حال من نیز می‌شود. در صورتی که در زمان ماموریتم، بر کسی ظلم و ناحقی شده باشد من از مردم افغانستان معذرت می‌خواهم. خاطر‌نشان می‌سازیم که تعبیر این موضوع به معنی معذرت‌خواهی از طالبان نبوده، بلکه زمان آن رسیده است تا همه جناح‌های درگیر که عامل اعمال ظلم بر مردم افغانستان شده‌اند، خودگذری کرده و قصور خویش را بپذیرند. تا روزی شاهد صلح پایدار در افغانستان عزیز باشیم

منبع: هشت صبح.