معماری تاریخی ارگ ریاست جمهوری افغانستان به روایت تصویر
ارگ ریاست جمهوری افغانستان در سال ۱۳۰۰ هجری قمری در زمان حکومت امیر عبدالرحمان خان شاه سابق این کشور تاسیس شد.
هم‌زمان با ساخت ارگ برخی تعمیرهای دیگر نیز در کنار آن اعمار شد. یکی “بستان سرای” نامیده می‌شد که در پارک زرنگار کنونی موقعیت داشت و امروز مزار امیر عبدالرحمان خان در آن‌جا موقعیت دارد. تعمیر دیگر که امیر عبدالرحمان خان در آن‌جا زندگی می‌کرد “گلستان سرای” نامیده می‌شد که در مقابل وزارت معارف و در محوطه‌ی امروز شاروالی کابل واقع شده‌بود. این دو بنا در آن زمان مربوط به ارگ می‌شدند.
از ” کوتی باغچه ” به عنوان اولین قصر داخلی نام برده می‌شود که در دو طبقه و در ساحه‌ی در حدود ۳۰۰ متر مربع و به صورت دایره‌یی ساخته شده‌است. این قصر پانزده اتاق کوچک، متوسط و بزرگ دارد. در طبقه دوم اتاق‌های کوچک و زیبای وجود دارد که کلکین‌های آن در جهت‌های مختلف باز می‌شود. تا قبل از کودتای سردار داود خان، سردار عبدالولی خان در آن‌جا زندگی می‌کرد
قصر دلکشا در زمان امیر حبیب‌الله خان در سال ۱۲۹۰ هـجری شمسی آغاز شد از ملحقات این قصر؛ اتاق‌های جلسات کابینه، طعام‌خوری، انتظارخانه، چای‌خانه و لفت (آسانسور) زنجیری است. اتاق‌های قصر دلکشا با میناتوری و نقاشی‌های زیبا تزئین شده‌است.
این برج بلند در باغ قصر دلکشا در ارگ قرار دارد. در قسمت بالای این برج یک ساعت بزرگ نصب شده که به چهار طرف پایه دارد. این ساعت یک قرن قبل یعنی در سال ۱۹۱۱ میلادی خریداری و نصب شده است.
چنانچه از نام آن پیدا است، این قصر برای سکونت خانواده‌ی شاه درنظر گرفته شده‌بود. قصر “حرم سرا” دارای دو طبقه با هفت اتاق بزرگ و کوچک، دوبی‌خانه ، خیاط خانه، هال بزرگ سینما و تهکوی بزرگ و در آن عقب مسجد ارگ قرار داشته است. در کنار حرم سرا یک سالون بزرگ طعام خوری نیز ساخته شد که در دیوارهای آن از چوب، نقاشی‌های زیبایی ساخته شده است. حرم سرا هشت اتاق دارد که درحال حاضر به نام بابای ملت و خانواده‌ی وی مسمی شده است
این تعمیر برای تدویر کنفرانس‌ها درنظر گرفته شده‌است. در طبقه اول آن هال بزرگ کنفرانس‌ها موقعیت دارد که در مجموع دوازده اتاق را شامل می‌گردد. در زیر زمینی این تعمیر حمام و سالون سپورتی ساخته شده‌است
مسجد ارگ ریاست جمهوری در یک وقت ظرفیت گنجایش ۲۵۰ تن نمازگزار را دارد
درحال حاضر برخی تاسیسات ارگ در نقشه‌ی شهری کابل امروز موجود نیست. بعضی از این تعمیرها از بین رفته و برخی به شکل اصلی ترمیم شده و تا هنوز باقی است. درحال حاضر بعضی از این تعمیرها در داخل ارگ و بعضی دیگر در بیرون از محوطه ارگ قرار دارد. به عنوان نمونه “قصر استوری” در وزارت خارجه این کشور قرار دارد و در قصر “ناک باغ”، آرشیف ملی جابجا شده است. قصر “زین‌العمارت” به قصر صدارت کنونی اطلاق می‌شد که از سوی نایب‌السلطنه نصرالله خان اعمار شده بود.
از لحاظ موقعیت ارگ ریاست جمهوری افغانستان در نقطه مرکزی شهر کابل واقع شده‌است. در جهت شرق ده افغانان، سمت شمال غرب محله‌ی مرادخانی موقعیت دارد. از مقابل ارگ جاده پشتونستان‌وات الی مکروریان‌ها، جاده‌ی وجود دارد که در طرف دیگر آن وزارت معادن ، اداره امور و وزارت دفاع ملی موقعیت دارد. در شمال شرق ارگ چهارراهی آریانا و در طرف دیگر آن هوتل آریانا و اداره احصائیه مرکزی این کشور موقعیت دارد. از قسمت شمال، جاده‌ی عمومی عبور کرده و در آن‌سوی سرک لیسه امانی و منازل مسکونی ساحه وزیر اکبر خان واقع شده است. در غرب ارگ وزارت خارجه، سفارت چین و دفاتر سازمان ملل متحد موقعیت دارند. در نقطه‌ی جنوبی عزیزی سنتر و بناهای دیگر است.
