نشست دوحه و تصمیم گیری در غیاب طرف های متخاصم

دوحه پایتخت قطر که در سال‌های اخیر میزبان چندین دوره نشست‌های مختلف درباره افغانستان بوده، قرار است که امروز نیز میزبان نشستی دیگر با حضور نمایندگان ویژه‌ی بیش از ۲۰ کشور در امور افغانستان باشد. البته در این نشست گفته شده که به شمول گروه طالبان از مخالفین این گروه از جمله شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان و جبهه مقاومت ملی و دیگر مخالفین طالبان دعوت نشده است.
در نشست امروز گفته شده نمایندگان حدود ۲۵ کشور و نهاد بین‌المللی از جمله امریکا، چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایران، جاپان، قزاقستان، قرغیزستان، ناروی، پاکستان، روسیه، عربستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، امارات، انگلیس، ازبکستان و اتحادیه اروپا، سازمان همکاری اسلامی و سازمان همکاری شانگهای مشارکت خواهند داشت.
اهداف این نشست آن گونه که سازمان ملل اعلام نموده، «تقویت تعامل بین‌المللی پیرامون اهداف مشترک برای دستیابی به یک راه پایدار رو به جلو، و شناسایی پارامترهای خلاق انعطاف‌پذیر، اصولی و تعامل سازنده گفته شده است.»
با توجه به این که شورای امنیت سازمان ملل هفته گذشته قطعنامه‌ای را علیه طالبان صادر کرد، بعید است که در این نشست موضوع به رسمیت شناختن گروه طالبان به صورت جدی مطرح شود؛ اما با توجه به لابی‌گری پاکستان برای طالبان و عدم دعوت مخالفین طالب، امکانش هست که این نشست به نفع طالبان مصادره گردد. یعنی پاکستان به نوعی می‌تواند جای خالی طالبان را در این نشست کمااینکه عرف و تعارفات دیپلماتیک را بیشتر از ملا متقی و دیگر رهبران طالب بلد است، بهتر از طالبان پر کند.
البته هنوز آجندای این نشست به صورت جزیی و چگونگی آن و موضع کشورها در قبال حکومت طالبان مشخص نشده است. اما با توجه به اینکه این نشست بلافاصله پس از صدور قطعنامه شورای امنیت علیه طالبان، دایر گردیده، حالا اگر پاکستان و پشت پرده هم امریکا، آنگونه که انتظار می‌رود از طالبان نمایندگی و به نفع این گروه لابی‌گری نتوانند، قطعا طالبان به انزوا کشیده شده و این می‌تواند برگی برنده برای مخالفان طالب باشد.
البته در جمع بندی می توان گفت که نشست های این چنینی که در آن گروه های متخاصم حضور نداشته باشند، به صورت کلی نمی‌تواند مفید باشد. در این نشست لازم بود که هم گروه طالبان به عنوان حاکمیت یک دست قومی که فعلا قدرت را در اختیار دارد و با وحشت و دهشت و اعمال خفقان و محدودیت حکومت می‌کند، دعوت می شد؛ و در نشست عمومی از این گروه راجع به رفتارهای سرکوبگرایانه، محدودیت‌های اعمال شده علیه اقوام و مذاهب، منع تحصیل و کار زنان و سایر اعمال وحشیانه، توضیحات خواسته می شد. از طرفی هم و مهمتر از آن در این نشست باید گروه های مخالف طالبان و آنانی که پایگاه مردمی دارند و مدعی آزادی و حق رای و انتخاب برای مردم هستند و می توانند در زمان حال و آینده نقشی در جامعه افغانستان داشته باشند، دعوت می‌شدند. تا حرف گروه‌های متخاصم (طالب و جبهات مقاومت و مخالفان این گروه) رو در روی گفته و شنیده می شد؛ بعد هم راه‌های برون رفت از بحران جستجو می‌گردید. با این حال تا ساعاتی دیگر مشخص می شود که این نشست از سوی امریکا و پاکستان به نفع طالب مصادره می گردد، یا مبتنی بر خواسته‌های مردم و مخالفان طالب، تصامیم مهمی گرفته می شود!؟