واخـــان بدخشان به روایت تصویر

معرفی مختصر ولسوالی واخان ولایت بدخشان

سرزمین کوهستانی وباستانی ولسوالی واخان ولایت بدخشان افغانستان ازشهرت خاصی جهانی برخورداراست.

همان قسم که کشور عزیز ودوست داشتنی ما افغانستان از نگاه موقعیت جغرافیای واستراتیژکی خود در سطح جهان قلب آسیارا تشکل می دهد، ولسوالی واخان ولایت بدخشان نیز فخر بلند ومرتفع ترین قله های جهان یعنی بام دنیارا به خود کمائی کرده است.

وحالا می پردازیم به معرفی و شناخت بیشتر سرزمین زیبای ولسوالی وخان.

ولسوالی اخان از قدیم ترین واحد های اداری ولایت بدخشان بوده که تشکیل اداری آن از زمان حکومت محمدظاهرشاه به حیث ولسوالی منظورگردیده است.

این ولسوالی دردوران ورژیم شاهی دارای سیزده قریهء اصلی(دفتری) بوده وهرقریهء اصلی آن دارای دو، سه و چهار قریه هایی فرعی و همجوار در بوده که ازجانب دولت و مردم سیزده ارباب(قریه دار) تعین میگردید.

ولسوالی واخان در دور ترین نقاط شمال شرقی افغانستان موقعیت دارد که در سه مرز اساس [جمهوری چین، پاکستان وجمهوری جوان، هم فرهنگ وهمزبان ما تاجکستان] همسرحد بوده ومرز های مشترک را به کشورهای متذکرهء فوق تشکل داده است.

واکنون در عصر و دوران کنونی یعنی در زمان حکومت و نظام دموکراسی حامد کرزی ولسوالی واخان به چهل دو(۴۲) شورای قریوی انقسام شده است، که تشکل شوررا ها بر اساس لزوم دید قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان تحت نظر دفتر محترم NSP وکارمندان اجتماعی دفتر ساحوی آقاخان ترتیب و تنظیم گردیده است. در ترکیب وتشکیل این شوراها به تعداد پنج پنج نفر هریک به حیث رئیس، معاون، منشی، خزانه دار و دونفر اعضاهای شورا تعین و تنظیم گردیده که تشکیل شوراها درحقیقت حیثیت نمایندگی های کوچک اداری ولسوالی واخان را بیان میدارند.

تعداد نفوس این ولسوالی تخمینن در حدود بیشتراز شانزده هزار نفر می باشد و طریقه و مذهب مردم آن شیعه امامی اسماعیلی مسلمان می باشد، که تمام عنعنات مراسم و مناک دینی و مذهبی خویشرا درچارچوب دین مبین اسلام و شریعت غرای محمدی انجام می دهند.

ولسوالی واخان از نگاه موقعیت اراضی دروازه مستحکم امنیتی شمال شرق افغانستان محسوب می گردد. به قدرت خداوند لایزال نکات جالبی که قابل یادآوری است عبارت است از اینکه در طول سه دهه جنگ های داخلی و تحملی که در کشور عزیز ما افغانستان جریان داشت کسی به یاد ندارد که ازین مرز ها کدام جنگ وخشونت صورت گرفته باشد ودرطی مدت سی سال جنگهای داخلی یعنی ازدوران حکومت مرحوم دکتور نجیب الله رجال بر جسته و رئیس جمهور جمهوری افغانستان تا دوران پیروزی مجاهدین حتی یک فیر مرمی سلاح خفیفه وثقیله صورت نگرفته است. تنها در دوران جنگ این ولسوالی در تحت محاصره اقتصادی قرار داشته است وبس. که چنین افتخار زمینی فقط ازبرکت ولطف خداوند کریم و رحیم نصیب این مردم ولسوالی واخان بوده است.

موقعیت جغرافیای ولسوالی واخان ولایت بدخشان به شکل یک دهلیز طولانی بوده که ازقریهء اول آن (فطور) الی سرحد بروغیل درحدود بیشتر از ۲۲۰ کیلومتر راهی مواصلاتی وترانسپورتی را دارا بوده و در مرز شمال شرقی آن در حدود صد ها کیلو متر راه دیگر تا آخرمرز (سرحد چین) راهء کاروان پیاده رو است.

ناگفته نباید گذاشت که این مرزبوم کوه دامنه های افغانستان باداشتن جاده های قدیمی شاهرای ابریشم که نقطه پیوند تجارتی شرق وغرب یعنی از منطقهء یارکند چین الی تاشکند،مشهد ایران وهندبوده، که این شاهراه به حیث راه تجارتی شهرت جهانی دارد که در قدیم الایام کاروان ها و قافله سالاران بزرگ ذریهء اشتر، غژگاو، اسپ وقاطربه خاطر تجارت ابریشم از شرق به غرب و از غرب به شرق عبورومرور می کردند و همچنان این منطقه باستانی ازنگاه داشتن کوه های سربه فلک و قله های بلند تاریخی چون بام دنیا، سلسله کوه های هندوکش، قله نوشاخ که از جمله بلندترین قلهء افغانستان پوشیده از برف و داری آبهای فراوان می باشد.

درین منطقه فراز ونشیب دره های سرسبز وزیبا، چشمه های سردوضلال نوشدنی، چشمه های گرم برای شستن سرو جان، آبشارهای قشنگ ود لکش، جنگلات طبعی، میوه جات متنوع کوهی، گیاهان مختلف النوع طبابتی، گلهای رنگارنگ طبعی، چمن های عنبرآسا،مناظر طبعی وهمچنان محلات سیروسیاحت ودیدنی، قلعه های کهن میری وتاریخی وغیره آثارهای بزرگ مردان، ذخایرمعدنیات حجارکریمه،‌دانه های قیمتی در قلب کوهای لاجوردین و نقره فام آن نهفته است.

نیز قابل یادآوری است که ازداشتن حیوانات اهلی مانند اشتر،غژگاو، اسپ، ورمه های گوسفند وحیوانات وحشی ازجمله پلنک برفی، خرس، روبا، گرگ، خرگوش، آهوی رنگ،‌ مارکوپلو، تبرغان(وندک) شهرت جهانی این منطقه را افزوده است.

همین قسم منایع دیگری طبعی وخدادادکه دراین دره های خم و پیچ واخان موجود است که ازیک طرف باعث سرسبزی وزیبای منطقه واز جانب دیگر سطح عایدات اقتصادی این محل را تامین می کند می توان نام برد،مثلاٍ میوه جات کوهی ازقبیل میوه قرقات،‌آرتی (یارتی)، تودک وغیره………. وسبزیجات کوهی آن از قبیل پیازکوهی، زیره، پودینه، چکری و تاران، سمارق تلخ و شرین غیره سبزیجات ومیوه جات دیگری در دره های سر سبز این منطقه وجود دارد.

پیداوار زراعتی وحبوبات این مناطق ازقبیل گندم، جو، جواری، باقلی، مشنگ، پتگ،سرشم،‌ارزن، پیاز، گندنه، گشنیز، لبلبو، ملی سرخک،‌زغیر،‌بادنجان توسط دهاقین زرع میگرد. وپیداوارزراعتی این مناطق از نگاه باغداری شامل درختان مثمر (زردآلو،‌سیب، گلاس، توت)ودرختان غیرمثمر(بید،سفیدار، سیه دار) می باشد وغرس می گردد. همین گونه ازنگاه لبنیات مانند روغن زرد، قروت، شیر،‌پنیر، مسکه، ماس، دوغ، چکه ازجملهء پیشه و شغل مالداری می باشد که این بخشکاری لبنیات معمولاْ توسوط زنان انجام میگردد.

بر علاوه ازاین گونه پیداوار زراعتی و طبعی که دراین منطقه وجوددارد پیداوار صنایع دستی که از زمان های بسیار قبل که از اجدا د و نیاکان به بازمانده گان به میراث مانده است که این همه سبب پیشرفت اقتصاد مردم می باشد و از جمله صنایع دستی این محل ازقبیل تان، جراب، گردن بند، دستکش، پوستین، گامو، کلاه، ‌گلیم، نمد،خرگاه میتوان نام برد واکنو صنعت پشمینه بافی در حال رشد و ترقی می باشد.

فرستنده عکس: مروه مهرورز