پارلمان باید به خود تکان بدهد
پارلمان در کشورهای دیگر، نمادی از وحدت، همبستهگی، قدرت و انسجام ملتها است. در افغانستان اما این قضیه بر عکس است. پارلمان یا نهاد قانونگذار این کشور در چند سال اخیر شاهد ازهمپاشیدنهایی بوده است که بر اهمیت و حضور این نهاد در دولت صدمه زده است.
جایگاه و اعتبار این نهاد نه تنها توسط حکومت، بلکه توسط اعضای آن که از سوی مردم به طور مستقیم انتخاب میشوند، صدمه دیده است. اعضای پارلمان گذشته به صورت وافر از سوی افراد و اشخاص مختلف متهم به زورگویی، رشوهستانی از وزیران و غیره شدند.
با آنکه انتخابات پارلمانی کشور با وقفهی چند ساله برگزار شد، ولی آنچه که مردم و شهروندان توقع داشتند، اتفاق نیافتاد و پارلمان دور هفدهم با تمام چالشهایی که داشت با حضور نمایندهگان جدید و قدیمی شروع به کار کرد که در زمان شروع، شهروندان را با ناامیدی روبهرو ساخت.
این ناامیدی شهروندان تا جایی قابل تأمل و درنگ است که شهروندان، میبایست به نامزدان، شایستهتر و کارفهمتر رأی میدادند. آنچه متأسفانه دیده میشود، این است که شهروندان کشور هنوز هم درسی را که باید میآموختند، نیاموختند و آنچه که امروز اتفاق افتاده و میافتد، یک قسمت آن به شهروندان بر میگردد؛ زیرا به چنین وکیلان و نامزدانی رأی دادند که رأی شهروندان و اعتماد آنان را به زر و زور ترجیح میدهند و با نمایشهای مضحک و خندهآور باز هم به سراغ شهروندان میروند تا شاهکارهای تاریخیشان را به رُخشان به عوض کار به نمایش بکشند.
شهروندان در هر شهر و ولایت حق دارند تا از کار کرد نمایندهگانشان در پارلمان کشور سوال کنند و نمایندهگان هم برای شهروندان باید پاسخگو باشند؛ اما چیزی که وکیلان و اعضای پارلمان کشور را از پاسخدهی به موکلانشان باز داشته است، پولهای مصرفی زمان کارزارهای انتخاباتی است که شهروندان از نامزدان انتخابات گرفته بودند و حالا در عوض پاسخگویی به شهروندان، به دنبال معاملات شخصی، گروهی و تنظیمیشاناند.
آنچه نسل جوان و نسل نو از نمایندهگان دور هفدهم توقع داشتند، این بود که میبایست بر تمام مشکلات فایق آمده و چهرهی متفاوتتر از پارلمان دور شانزدهم به نمایش میگذاشتند. هر چند اکثریت اعضای پارلمان جدید را جوانان تشکیل میدهند، ولی نتوانستند تا منافع مشترکشان را پیدا و برای به دست آوردن آن مبارزه کنند.
حضور جوانان در پارلمان برای نسل نو یک امید و انگیزه میتواند باشد و این مسوولیت بسیار بزرگ را نمایندهگان جوان در پارلمان بر عهده دارند و از این امتحان میبایست کامیاب بیرون آیند.
توقع شهروندان مخصوصاً جوانان از نمایندهگان این است که مشکلات و چالشها را به شیوهی ستوده و نیک حلوفصل کنند و نگذارند تا رسوایی به پا شود و دموکراسی نیمهبند (نوپا، نیمهجان) را بیشتر از این خدشهدار سازند. مشکلات و سلایق مختلف را درک میکنیم و این درخواستهای متفاوت حق طبیعی نمایندهگان است و نباید درخواستها را نادیده گرفت، ولی نیاز است تا قبل از رسیدهگی به درخواستها، اجماع عمومی یا نیروی جمعی در مورد منافع ملی و درخواست شهروندان از نمایندهگان جدید و خانهی جدید توجه جدی کنند.
شهروندان از نمایندهگانشان، مخصوصاً جوانان توقع دارند تا برای حل مشکل انتخاب هیأت اداری، اجماع جمعی ایجاد کنند تا بتوانند مشکلات و چالشهای موجود را حل کنند. شهروندان توقع دارند تا این دور پارلمان قوانین باقیمانده از دور گذشته را هر چه زودتر تصویب کنند و برای توشیح برای رییس جمهور بسپارند.
پارلمان جدید با جوانان نیرومند میبایست اقتدار، حیثیت، وقار و جایگاه از دسترفتهی خانهی ملت را بدان باز گرداند، چون در چند سال گذشته اقتدار و جایگاه این خانه بسیار نزول کرده و حتا سبب شده است که قوهی اجرایی برای آن تصمیم بگیرد. برای اقتدار و حفظ جایگاه خانهی ملت، نمایندهگان جوانان و جدید نقش عمدهی دارند و نباید جوانان تجربههای بدی را که گذشتهگان انجام دادهاند، پیروی کنند.
برای داشتن یک پارلمان قوی، نیاز بود تا یک پارلمان حزبی قوی و مقتدر میداشتیم، نداشتن پارلمان حزبی، مشکلات و چالشهای موجود را خلق کرده است و برای رسیدن به یک پارلمان قوی ناگزیریم تا به سمتوسوی حزبی شدن پارلمان قدم برداریم. نیاز است تا احزاب و سیاسیون هم به فکر حزبی شدن پارلمان شوند تا چالشهایی که در چند دور گذشته شاهد آن بودیم را دیگر شاهد نباشیم. پارلمان حزبی میتواند احزاب مقتدر و قوی را به وجود آورد، نه اینکه بیش از یک صد حزب سیاسی داشته باشیم ولی فاقد برنامهی عملی و حتا چند نماینده از یک حزب و جناح سیاسی مشخص.
احزاب میتوانستند و میتوانند یک اجماع عمومی بر اساس منافع ملی و منافع حزبی خود در داخل پارلمان ایجاد کنند، حال آنکه هر شخص تلاش دارد اعضای پارلمان را به سمت و سویی که هدف دارد سوق دهد. شهروندان از نمایندهگان میخواهند تا بیشتر از این، وقت و زمانشان را هدر ندهند و نقطهی پایان به نگرانیهای شهروندان ناشی از اختلافات مجلس نمایندهگان بگذارند.
نویسنده: صفیالله امیری
هشت صبح