آیا دوام حضور طالبان در دندغوری و بغلان مرکزی به نفع جامعۀ پشتون این ولایت است؟

شاید کمتر کسی حتی آنهای که از لحاظ ذهنی، حامی و طرفدار طالبان باشند این واقعیت روشن را کتمان نکنند که پشتون ها در افغانستان و در پاکستان، قربانی اصلی گروه طالبان هستند. صرف نظر از زمان ظهور و جنگ گروه طالبان طی این بیست سال که روزانه شماری از مردم پشتون در دو سوی مرز قربانی جنگ و تروریزم طالبان می شوند، وقتی این خبر را که در همین  سال جاری ۱۳۹۴ خورشیدی حتی یک نفر از دختران و زنان ولایت پکتیکا و ارزگان وارد امتحان کانکور برای شمول در پوهنتون یا دانشگاه نشدند و از ولایات پکتیا، خوست، زابل، قندهار، کنر، لغمان، لوگر، میدان وردک و هلمند کمتر از صد تن دختران مکاتب شامل دانشگاه گردیدند، مورد توجه قرار داده شود، عمق این قربانی فاجعه بار جامعۀ پشتون از جنگ و حضور طالبان آشکار می شود.

طالبان یک گروه تروریستی تکفیر گرا، ظالم، وحشی، ضد مدنیت و مخالف تمام حقوق های مدنی و اجتماعی هستند. گروه های تروریستی و از جمله طالبان، قبل از آنکه معرف هویت قومی باشند و از منافع قومی و ملی نمایندگی کنند، تروریست و جنایتکار هستند. اگر بیشترین نیروهای تروریستی گروه طالبان افغانستان از لحاظ قومی، پشتون باشند، اما به عنوان یک گروه تروریست به هیچگونه منافع و مصالح پشتون ها، نه در افغانستان و نه در پاکستان، ارزش و اهمیتی قایل نیستند. گروه طالبان قبل از آنکه از قوم پشتون و جامعۀ پشتون نمایندگی کنند و مدافع منافع و مصلحت های آنها باشند، یک گروه جنایتکار تروریستی و متعلق به تروریسم منطقه و جهان و مدافع اهداف و منافع سازمان های استخباراتی به خصوص سازمان استخبارات نظامی پاکستان(ISI) هستند.

تروریستان طالب در ولایات جنوب پشتون نشین، در تمام سالهای جنگ و جنایت خود، زنان تحصیل یافته و باسواد پشتون را ترور کردند. مکتب ها را در این مناطق بروی دختران، زنان و حتی پسران پشتون بستند. تروریستان طالب، کوشیدند تا فرهنگ سربریدن و ذبح گوسفندوار آدم ها را بنام جهاد، در واقع به عنوان فرهنگ توحش و عمل غیر انسانی و غیر اخلاقی میان پشتونها در دو سوی مرز افغانستان و پاکستان ترویج کنند و حتی سربریدن انسان را با شمشیری که بدست پسر کوچک و نا بالغ پشتون گذاشتند، در معرض دید عمومی قرار دادند.

با توجه به این واقعیت های آشکار و انکار ناپذیر در مورد گروه طالبان حالا که آن ها در مناطق دند غوری و بغلان مرکزی سنگر گرفته اند و در صدد آن هستند تا از جامعۀ پشتون این مناطق به حیث پایگاه قومی و اجتماعی استفاده کنند، این سوال قابل بحث و پاسخ است که آیا حضور طالبان در این مناطق با منافع و مصالح جامعۀ پشتون در ولایت بغلان همسویی دارد؟

بحث و پاسخ بر سر این پرسش به خصوص با اظهار نارضایتی برخی از بغلانی های پشتون تبار این ولایت چون: عبدالستار سعادت رئیس کمسیون سمع شکایات انتخاباتی و شمس الحق بارکزی عضو شورای ولایتی بغلان از عملیات نظامی نیروهای دولتی در دند غوری و بغلان مرکزی بسیار مهم تلقی می شود؛ هر چند آن ها نارضایتی خود را نه در مورد عملیات علیه طالبان بلکه ناشی از تلفات مردم ملکی منطقه عنوان کرده اند.

واقعیت این است که ولایت بغلان از لحاظ تنوع ترکیب قومی، اجتماعی و مذهبی یکی از معدود ولایات افغانستان محسوب می شود. در این ولایت اقوام مختلف و سه مذهب سنی، شیعۀ دوازده امامی و شیعیان اسماعلیه زندگی می کنند. روابط میان جوامع قومی و مذهبی این ولایت در سالیان طولانی پیشین علی رغم معضل عمومی تبعیض و بی عدالتی های اجتماعی در سطح کل کشور، پیوسته روابط نزدیک و عاری از خصومت و تشنج ارزیابی می شود. در دهه های زندگی مشترک و باهمی اقوام در این ولایت پیوند های خونی نیز به خصوص در میان برخی جوامع قومی بصورت گسترده شکل گرفته است. این پیوند و درهم تنیدگی اقوام ولایت بغلان بیش از بیش منافع مشترکِ گسترده ای را در فراروی مردم بغلان و جوامع قومی و مذهبی این ولایت قرار می دهد. تداوم زندگی باهمی و مسالمت آمیز میان جوامع مختلف قومی و مذهبی و توسعۀ پایدار عرصه های مختلف حیات اجتماعی مردم بغلان در فضای آرامش و امنیت، بخش بسیار اصلی و اساسی این منافع را تشکیل می دهد. اما حضور طالبان به عنوان یک گروه تروریستی بی اعتنا به منافع مردم و جوامع مختلف قومی، این فضا را مکدر و مخدوش می کند.

حضور تروریستان طالب در دندغوری و مناطقی از بغلان مرکزی در میان جامعۀ پشتون این مناطق قبل از همه منافع و مصالح این جامعه را متضرر می سازد و بذر تلخ تفرقه و خصومت قومی و مذهبی را در ولایت بغلان می کارد. این توهم و این برداشت غلط نباید در اذهان فرد و یا افرادی از بغلانیان راه یابد که وجود طالبان از منظر قومی مسبب و متضمن منافع آن ها است. طالبان به عنوان یک گروه تروریستی ابزار استخبارات نظامی پاکستان و سایر سازمان های استخباراتی خارجی، متضمن منافع هیچ گروه قومی و به خصوص منافع جامعۀ پشتون در ولایت بغلان نیست. منافع و مصالح جامعۀ مذکور در بیرون راندن تروریستان طالب از این مناطق و از میان مردم این جوامع نهفته است.

محمد اکرام اندیشمند: