انتخابات و صلح، تقابل یا تعامل

ابهام در روند پروسه صلح یکی از موارد نگران کننده‌ی است که سرنخ تصمیم‌گیری های ملی را در افغانستان کور گِرِه زده است؛ هر چند صلح و انتخابات دو مقوله‌ی لازم و ملزوم اند که در شرایط کنونی یکی بدون دیگری چالش‌زا خواهد بود؛ اما چندین جناح تقابلی در تلاش اند تا این دو مقوله به خواست خودشان رقم بخورد. رئیس جمهور غنی در صدد است تا در تاریخ معیینه، انتخابات برگزار شود و مردم افغانستان همانند سه دور قبلی، رئیس جمهور آینده را برگزینند، در آنسوی دیگر، سه دسته سیاسی، در تقابل با آقای غنی قرار دارند. ایالات متحده آمریکا، و سیاسیون داخلی که موضع اپوزیسیون اتخاذ کرده اند خواستار تحقق صلح و سپس برگزاری انتخابات اند. هر کدام این جناح‌های درگیر مسائل افغانستان، دلائل مختص به خود را دارند، آمریکا می‌خواهد که در ابتدا با طالبان توافق صورت بگیرد و بعد از آن اگر احیانا گزینه‌ی برای مردم سالاری باقی ماند، انتخابات دائر گردد. اپوزیسیون آقای غنی با در نظرداشت انتخابات و صلح، به طور ضمنی خواهان تعویق انتخابات اند، هر چند تا کنون صراحتا نگفته اند که انتخابات نباید برگزار شود؛ ولی گفته اند که اگر قرار بر این باشد انتخابات دائر شود باید زمینه‌های تقلبات رفع گردد و سرنوشت نیز معلوم گردد؛ اما از نحوه موضع گیری شان در قبال این پروسه، به وضوح در می یابیم که آنان نیز مخالف برگزاری انتخابات اند.

در بیشتر موارد استدلال مخالفین سیاسی آقای غنی در این امر، مبنی بر نامعلوم بودن وضعیت صلح است؛ چون از پشت پرده مذاکرات صلح میان طالبان و خلیلزاد آگاهی کافی در اختیار کسی نیست. در این میان، طالبان که از ریشه مخالف دموکراسی و انتخابات اند، با نشر خبرنامه‌ی اعلان کردند که با تمام توان از روند برگزاری انتخابات جلوگیری خواهند کرد، آمریکایی‌های تلویحا به آقای غنی می‌فهمانند که بگذارید فرایند صلح به تکامل برسد و گروه طالبان داخل چارچوبه شوند بعد با حضور آنان انتخابات دائر گردد؛ البته این مورد را به صراحت نگفته اند ولی از قرائن معلوم است که آمریکا خواهان چنین مسئله‌ی اند، اپوزیسیون با بهانه قرار دادن اینکه انتخابات مهندسی می‌شود، غنی عزل و نصب مامورین را با درنظرداشت وابستگی آنان به تیم اش اقدام نموده است تا زمینه تقلبات وسیع انتخاباتی را برایش فراهم نماید و در این اواخر به انتصاب نور محمد نور از اشخاص نزدیک به رئیس جمهور غنی در کمیسیون انتخابات نیز از جانب مخالفین سیاسی آقای غنی واکنش تندی نشان داده شد و داکتر عبدالله عبدالله رییس اجرایی حکومت، مقرری نورمحمد نور به عنوان مشاور ارشد کمیسیون انتخابات از سوی محمداشرف غنی رییس جمهور را مداخله مستقیم در امور انتخابات خواند و خواهان برکناری فوری آقای نور شد.

در حقیقت، غنی هم اکنون با سه ضلع مخالف انتخابات درگیر است او موقف خودش را از آوان این پروسه مشخص کرده بود، خط سرخ وی برگزاری انتخابات بود. کمیسیون انتخابات نیز در این ارتباط اعلان نمود که حتی اگر دو تکت سیاسی باقی بماند نیز انتخابات را برگزار خواهند کرد. در میان سه ضلع مخالف آقای غنی، هر کدام دلائل خود را در امر عدم برگزاری انتخابات دارند که اشارتا به آن پرداختیم، آمریکایی‌ها تمام هم و غم شان رسیدن به صلح است حتی اگر صلح پایدار نباشد نیز برای این کشور مهم است، چون برگزاری انتخابات این کشور نزدیک است و رئیس جمهور ترامپ باید در کمپاین‌های انتخاباتی اش از دستاورد اش برای مردم آمریکا بازگو کند، مردم این کشور بارها از طولانی شدن جنگ افغانستان انتقاد کرده بودند. آنان خطاب به دولت آمریکا می‌گفتند که پول مالیات ما در جنگ افغانستان به مصرف می‌رسد؛ لذا باید این معضل به زودی خاتمه یابد که نیروهای ما در افغانستان تلف نشود و پول مالیات نیز در این کشور مصرف نگردد. اکنون آقای ترامپ باید در کمپاین‌های انتخاباتی اش برگ برنده در دست داشته باشد. به همین دلیل است که خلیلزاد نماینده ویژه این کشور، تشنه‌ی صلح است و می‌خواهد به هر قیمتی که شده ولو به صورت مقطعی، این گروه را در قالب صلح درون ساختار بسازد.

در میان این کشمکش‌ها و تقابل‌ها آنچه که کمتر دیده می‌شود، روحیه تعامل و سازندگی است، تعامل و تساهل در قبال اشخاص و افراد نه، بلکه تساهل در برابر نظام، اکنون نظام سیاسی با تهدید چند بُعدی مواجه است که عمده ترین آن از جانب طالبان است و کمترین اش از جانب اپوزیسیون، مسئله‌ی صلح هنوز در هاله‌ی از ابهام قرار دارد، اینکه چنین صلحی چه وقت آمدنی است و با چه قیمتی مستقر می‌گردد همه چه در مورد آن نا معلوم است، می‌بینیم که در گیر و دار پروسه صلح، بخش نظامی طالبان حملات شان را شدت بخشیده اند و هر روز از مردم افغانستان قربانی می‌گیرند. لذا واضح است که رهبران سنتی طالبان بالای قوماندانان محلی این گروه تسلطی ندارند و آنان به صورت خود مختار عمل می‌کنند. صلح که بدون تضمین باشد و فقط چند نفر رهبر طالب به نظام بپیوندند و تفنگ داران محلی این گروه به بدنه سائر گروه‌های تندرو بپیوندد که باز هم افغانستان دچار معضل است و مشکل نا امنی رفع نخواهد شد.

لذا در این برهه حساس و شرایط زمانی ناگوار که تاریخ کشور یکبار دیگر در حال رقم خوردن است، پیشنهاد می‌گردد تا از انتخابات حمایت جانبه صورت گیرد و این روند ملی که تا کنون با خون هزاران تن از مردم افغانستان به این مرحله رسیده است دچار صدمات و آسیب‌های ناشی از خودبینی قرار نگیرد. تاریخ گواه رویداد است و عاملین تحریم دموکراسی درج تاریخ خواهند شد، نباید این پروسه صدمه بخورد.

عبدالباری خلیلی