روزنامه گاردین نوشته است مزار شریف یک زمانی سکولارترین و لیبرال ترین شهرهای افغانستان بود اما بیست سال فساد و حکومت داری نادرست این شهر را تسلیم طالبان نمود.
مزار شریف در مسیر مهمترین راه های تجاری منطقه قرار گرفته است. ولایت بلخ در بخش شمالی خود با کشورهای ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان هم مرز است. هرکسی که بر مزار حکومت کند به تجارت و راه های ارتباطی که از بلخ می گذرد مسلط می شود و عواید کمرگی این ولایت را در اختیار می گیرد. مزار شریف در اطراف خود زمین های کشاورزی حاصل خیزی دارد که آب لازم برای این زمین های کشاورزی از رودخانه هایی که از کوه های بلند مرکز و غرب افغانستان سرچشمه می گیرند تامین می گردد؛ دهاقین برای استفاده از آب این رودخانه ها کانال های مخصوصی حفر کرده اند که آب را به زمین های آنها می رساند. این زمین های کشاورزی در جنگ های داخلی دهه هشتاد و نود میلادی در امان ماندند. در این زمین ها محصولات زراعی چون پنبه، روغن بذر کتان، خربزه و البته به گفته باشندگان بومی بهترین حشیش افغانستان کشت می شود. پشم قره قول نیز در مزار شریف و ولایت بلخ تولید می شود.
با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان و بروز بحران های انسانی و اقتصادی که بیش از نیمی از جمعیت افغانستان را در معرض نابودی و مرگ ناشی از فقر قرار داده مزار شریف نیز در امان نبوده است. با فرار جنگ سالارانی که بر مزار مسلط بودند و نیز شرکای تجاری آنها به کشورهای ازبکستان، امارات و ترکیه تنها کارمندان دولتی که ماه ها معاش خود را نگرفته بودند در شهر باقی ماندند و برای سیر کردن شکم خالی فامیل هایشان مجبور شدند دارایی هایشان را بفروشند.
از سویی هم بسیاری از کارمندان پیشین دولتی گلایه دارند که طالبان با ورود به شهر مزار شریف اموال و دارایی های آنها را مصادره کرده است و درخواست های مکرر آنها از دادگاه های طالبان برای برگرداندن اموال مصادره شده ماه هاست که به جایی نرسیده است. از طرفی هم طالبان با رفتارهای خشونت آمیز خود برای بسیاری از مشاغل از جمله سالن های عروسی مشکل خلق کرده اند. نیروهای طالبان در شهر به یک باره وارد سالن های عروسی می شوند تا چک کنند که موسیقی پخش نمی شود، این کار طالبان مهمانان را به شدت می ترساند و سبب شده درآمد سالن های عروسی به شدت کاهش یابد.
با سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ و روی کار آمدن نظام جدید سیاسی اقتصاد مزار شریف نیز به دلیل کمک های کلان خارجی شکوفا شد و تجار و بازرگانان به مدد امنیت ایجاد شده واردات به افغانستان را گسترش دادند. در اواخر سال ۲۰۱۱ که ناتو برای تجهیز دوباره نیروهای خود در افغانستان مسیر شمال را انتخاب کرد تقریبا نیمی از واردات افغانستان از مرزهای مزار شریف صورت می گرفت و مزار به یک قطب کلان اقتصادی و حمل و نقل تبدیل شد و کالاهای تجاری در حجم کلان بین افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی مبادله می شد.
به هر صورت ولایت بلخ و مزار شریف هم همچون دیگر مناطق و ولایات افغانستان بدون هیچ مقاومت خاصی به طالبان رسید و نیروهای امارت اسلامی هم اکنون با تسلط بر مسیرها و بنادر تجاری ولایت بلخ از درآمدهای سرشار گمرگی بهره مند شده اند و در شرایط سخت اقتصادی و انسانی کنونی درآمدهای گمرگی مزار شریف می تواند بخش از مشکلات مالی امارت اسلامی را حل کند.
لینک کوتاه
