زنان هرات از والی جدید این ولایت چه می‌خواهند؟

دل­گرمی والی تازه هرات به زنان. عبدالقیوم رحیمی در اولین روز ورودش به هرات گفت، برای بلند بردن جایگاه زنان در ساختار حکومت محلی، برنامه دارد. او گفت مردان به تنهایی نمی‌توانند وطن را آباد کنند، زنان هم باید در بازسازی  کشورسهم ارزنده داشته باشند. آقای رحیمی وعده سپرد تا زنان هرات را در زمینه‌های مختلف حمایت ‌کند. هرچند والی­‌های پشین هرات نیز از این دست وعده­‌ها به زنان زیاد داده­‌اند؛ اما بسیاری از وعده وعیدهای آنان فقط درحد شعار باقی ماند. هیچ­گاهی زنان درهرات شاهد تغییر بنیادی نبودند.چنان که باید نقش شان نه در قدرت برجسته است نه در سیاست. از میان ده­‌ها اداره ریاستی، سهم زنان تنها یک اداره است. حضور زنان درسایر بخش­‌های کلیدی اداره محلی هرات هم اندک است. نقش زنان در امنیت و اقتصاد نادیده گرفته شده است.  سخنان والی تازه هرات در روزمعرفی او برای زنان دل­گرم کننده بود. در آغازین روزهای کار والی جدید، زنان نخب‌ه­ای هرات چه می­گویند، نگرانی اصلی زنان درهرات چیست و والی هرات باید به چه مواردی بیشتر توجه کند.

عمل به­ جای شعار

عمل به جای شعار در صدر خواست زنان از والی تازه هرات است. سکینه حسینی عضو شورای ولایتی هرات به این باور است که والی پیشین با توجه به داشتن یک دور تجربه‌ی وزارت آن طور که توقع می‌رفت از زنان حمایت نکرد. او امیدوار است که این حرف‌ها در حد شعار نباشد و جنبه‌ی عملی پیدا کند. انجام کارهای زیربنایی برای زنان، افزایش حضور زنان در سطوح رهبری، حمایت زنان در بخش‌های نظامی و سپردن حداقل معاونت‌های برخی اداره‌های دولتی برای زنان، از خواست‌های است که این عضو شورای ولایتی از والی جدید هرات دارد. بانو حسینی اضافه می­‌گوید:”از والی هرات توقع داریم جلو زورگویی‌هایی بعضی از کارمندان و رییسان که به زنان خشونت می‌کنند را بگیرد و جلسه‌های منظم با خانم‌ها از بخش‌های مختلف داشته باشد. و در اداره‌های که مردان نیستند زنان را به عنوان سرپرست تعیین کند مانند ریاست اقتصاد. زنان معلول، ورزشکار و مهاجر را حمایت کند.”

شریک ساختن زنان در تصمیم­‌گیری­‌های برزگ ولایتی خواست دیگر زنان درهرات است. سوسن بهبود زاد‌ه فعال مدنی از والی هرات می‌خواهد که از پلان عمل ملی که در جریان سال ۲۰۱۹ روی آن کار می‌شود حمایت کند. در کنار این بانو بهبودزاده از والی‌هرات تقاضا دارد که از دست‌آوردها و فعالیت‌های زنان را در نظر گرفته برای افزایش این دست‌آوردها گام‌های مهم و بنیادی بردارد. این فعال مدنی می‌گوید: “از والی هرات می‌خواهیم آنچه که دیگران گفتند و به آن عمل نکردند، او عمل کند. والی جدید آنچه که روی کاغذ است را در عمل پیاده کند. تا ما عملا ببینیم که در سیاست و اقتصاد رشد چشم‌گیری داریم. از والی هرات می‌خواهیم زنان را در راس چند اداره بگمارد تا در تصمیم‌گیری‌های بزرگ نیز سهم داشته باشند.”

زنان درحاشیه اقتصاد

هرات قطب اقتصادی افغانستان است. والی هرات هم تجربه کار در بخش اقتصادی دولت رادارد. آقای رحیمی گفت با آمدنش روی ظرفیت اقتصادی هرات حساب ویژه باز کرده است. درهرات علاوه بر مردان، زنان نیز گام‌های نوپایی را در راستای اقتصاد وتجارت برداشته اند. زنان بازرگان هرات می‌­گویند انتظار دارند  والی هرات زنان را از حاشیه فعالیت­‌های اقتصادی به متن بیاورد.

مریم جامی‌الاحمدی رییس اتاق تجارت و صنایع زنان، که از جمعی زنان بازرگان هرات نمایندگی می‌کند، معتقد است که زنان در ولایت هرات تجارت‌های کوچکی دارند که خواهان رشد و توسعه‌ی آن هستند، تجارتی که با گام‌های ابتدایی شروع شد، اگر با حمایت دولت و سکتورهای دولتی و غیر دولتی همراه باشد می‌تواند رشد کند و این توسعه در بهبود وضعیت اقتصادی کشور نیز موثر واقع می‌شود.

این فعال اقتصادی از والی هرات توقع دارد تا زنان بازرگان را در جذب کمک‌های دولت، بانک‌جهانی، دونرها یاری کند. تا زنان بازرگان بتوانند تجارت و تولیداتی که دارند را به شکل معیاری تولید و وارد بازارهای ملی و بین‌المللی نمایند.

بانو جامی درهم‌چنان از والی هرات می‌خواهد تا آنان را در ایجاد بازارهای زنانه برای فروش محصولات زنان تجارت پیشه حمایت کند :”در قدم اول ما برای فروش محصولات زنان نیاز به ایجاد دوبازار معیاری داریم تا صنایع دستی و محصولات زنان را به فروش برسانیم. دو بازار مزدحم ترین نقطه‌ی شهر. از والی هرات می‌خواهیم تا در قسمت ساخت این دو بازار ما را همراهی نماید.”

خانم جامی هم‌چنان اضافه می‌کند که اتاق تجارت و صنایع زنان از والی پیشین برای بهبود وضعیت تجارت زنان خواست‌های داشت که برآورده نشده است. او امیدوار است که با آمدن والی هرات این انتظارات جامه عمل بپوشد.

زن ستیزی

مژگان انتظار به عنوان مدافع حقوق زن، خواستار در نظر گرفتن برابری جنسیتی در سطوح تصمیم‌گیری‌های بزرگ ولایتی است. او به اهمیت اشتراک زنان در تصامیم بزرگ سیاسی اشاره کرده می‌گوید والی هرات باید به پررنگ شدن حضور زنان در سطح رهبری توجه نماید. در کنار این بانو انتظار از والی هرات می‌خواهد تا زمینه‌ی فرصت‌های ارتقای ظرفیت را برای زنان رهبر در ولایت هرات فراهم کند.

نسیمه همدرد زن فعالی که در راستای زنان می‌نویسد، امیدار است که والی جدید برای حضور و افزایش زنان در اداره‌های دولتی تلاش کند”: مشخصا آنچه من به عنوان یک زن انتظار دارم این است که والی جدید در ابتدا کارش روحیه زن ستیزی را از خودش گرفته و تا سطوح پایین تر در دفتر کارش از بین ببرد که این روحیه  در دوران والی قبلی بشدت دیده می‌شد. انتظار بعدی ام این است که شعار ندهد. به وعده‌های که در روز معرفی شان داده اند جامه عمل بپوشانند و ایشان خاک به چشم مردم و مخصوصا زنان نزنند.”

شرایط نابرابر زنان خبرنگار

خبرنگاران زن نیز چون سایر زنان فعال در جامعه‌ی هرات از والی هرات انتظاراتی دارند.

متاسفانه در این سال‌ها شرایط برای خبرنگاران زن آنقدر بی رحمانه بوده است که این قشر نتوانسته است از فرصت‌های برابر و قانونی خویش استفاده کند. زیرا صرف نظر از تلاش‌های کوچکی که برخی از مسئولان برای تحقق خواسته‌های بانوان خبرنگار انجام داده اند، هنوز هم محدودیت‌ها و نگاه‌های تبعیض آمیز اداره‌ها و مسوولان دولتی در برابر زنان خبرنگار، فرصت نفس کشیدن را از آن‌ها گرفته است.

 دسترسی نداشتن به اطلاعات، نگاه نابرابر مسوولان در برابر آقایان و بانوان خبرنگار، چالش‌های امنیتی ویژه‌ی بانوان خبرنگار، سکوت و بی پروایی مسوولان در برابر این چالش‌ها عمده ترین موانع بر سر راه فعالیت زنان خبرنگار است. گوشه‌ی از حرف‌های عاطفه غفور مسوول بخش زنان در کمیته مصوونیت خبرنگاران است. بانو غفوری به عنوان فردی که همه روزه چالش‌های زنان خبرنگار را شنیده و ثبت می‌کند از والی جدید برای حل این چالش‌ها خواست‌های دارد.

“من انتظار دارم آقای رحیمی والی جدید هرات، در نخستین گام برای تحقق وعده‌های خویش در مورد زنان هرات، نشستی ویژه‌ای را با این قشر داشته باشند و پس از دریافت فهرستی از تقاضاهای قانونی بانوان خبرنگار، با ایجاد یک سازوکار سنجیده شده و منظم برای فراهم سازی شرایط قانونی کاری گام بردارند. به عنوان یک فعال عرصه ی خبرنگاری، این یکی از آرزوهای من است که روزی صدای زنان خبرنگار فراتر از زمزمه های تکراری برای داشتن حقوق برابر با مردان باشد.”

الهه ساحل عکاس و خبرنگار، از والی هرات می‌خواهد تا در قسمت امنیت شغلی خبرنگاران به ویژه بانوان گام‌های عملی و عینی بردارد. این بانوی خبرنگار می­خواهد زنان خبرنگار شرایط برابر با خبرنگاران مرد داشته باشند.

انتظار می‌رود که والی جدید هرات به این موارد به عنوان پیشنهاد حاصل از دیدگاه‌‌های زنان هرات توجه کند.هرچند دردِ زنان در این ولایت یکی دوتا نیست؛ اما والی هرات می­تواند به بزرگ­ترین خواسته‌­های زنان هرات توجه کند. آقای رحیمی فرصت خوبی دارد تا از سنت شعارعبورکند، با پشت­بانی زنان هرات از خود کارنامه درخشان رقم زند. درغیر این صورت؛ اگر همه­‌چیز وعده باشد و طیف­‌های مختلف از جمله زنان نادیده گرفته شود، همان آش است و همان کاسه.