در فراه که یکی از بزرگ‌ترین ولایات افغانستان است تنها ۴ پزشک متخصص زنان کار می‌کند. با آن‌که جمعیت این ولایت به‌درستی مشخص نیست اما در برآوردهایی منتشرشده، جمعیت این ولایت بزرگ، یک میلیون نفر تخمین شده ‌است.
در این ولایت تنها ۴ زن به عنوان پزشک متخصص فعالیت دارند و هر چهار تن در بخش زایمان فعالیت می‌کنند.
نماینده‌گان فراه در شورای ولایتی این وضعیت را نگران‌کننده عنوان کرده می‌گویند که موجودیت تنها چهار بانوی داکتر در این ولایت مشکلات جدی‌ای برای بانوان به وجود آورده است.
بافت سنتی در مناطق مختلف منجر شده تا بسیاری از مردان اجازه ندهند که زنان عضو خانواده‌شان جهت تداوی نزد پزشکان مرد مراجعه کنند.
شهلا ابوبکر نماینده شورای ولایتی فراه می‌گوید: «آن‌چه به عنوان نگرانی در تمام مراکز درمانی فراه مطرح می‌شود، موضوع کم‌بود بانوان داکتر است. کمبودی که از هر ضرورت دیگر برای بانوان در فراه بیشتر حس می‌شود.»
وی ادامه می‌دهد: «نبود داکتران مشکل بزرگی در این بخش است، ما در بسیاری از بخش‌ها مثلاً نسایی ولادی، داکتر جراح بیماری‌های زنانه نیاز جدی داریم.»
به گفته او فضای سنتی موجود در فراه نسبت به گذشته بهتر و رجوع مردم به کلینیک‌ها و شفاخانه‌ها بیشتر شده است.
با این حال مسوولان محلی در فراه می‌گویند که جراحی‌ بیماری‌های زنانه، موضوعات جلدی و نسایی ولادی سه بخش عمده‌ای ‌اند که در آن‌ها نبود داکتران زن در مراکز درمانی شهر و ولسوالی‌های فراه احساس می‌شود.
با این حال مسوولان ریاست صحت عامه این ولایت نیز، موضوع کمبود بانوان داکتر در فراه را تأیید می‌کند.
عبدالجبار شایق رییس صحت عامه فراه می‌گوید چهار متخصص خانم در مراکز درمانی حضور دارند و این چهار تن تنها در بخش نسایی- ولادی فعالیت دارند.
به گفته‌ی او، این ۴ تن نیز در کلینیک‌های خصوصی فعالیت می‌کنند. به گفته آقای شایق، چیزی که باعث شده زنان پزشک در شفاخانه‌های دولتی حضور نداشته باشند، حقوق و مزایای کم دولتی برای داکتران است. آقای شایق می‌گوید خانم‌ها امتیازات بیشتر می‌خواهند ولی تمویل‌کننده‌گان مالی در بخش صحت اکثراً حاضر نیستند که این بودجه را بپردازند.
آقای شایق می‌گوید: «با تفاهم‌هایی که با تمویل‌کننده‌گان بخش صحت دارند از آنان خواسته شده تا حاضر به پرداخت امتیاز بیشتری برای خانم‌های داکتر شوند و فعالیت خانم‌های متخصصین را در مراکز درمانی بیش از پیش شاهد باشیم.»
رییس صحت عامه ولایت فراه موضوع یادشده را به عنوان برنامه‌ی کوتاه‌مدت برای ورود خانم‌ها به بخش طبابت مطرح کرده و از مسأله بنیادی دیگری در این زمینه سخن می‌زند.
او می‌گوید: «در حال حاضر حتا دختران دانشجویی که از دانشکده پزشکی ولایت‌های دیگر فارغ‌التحصیل می‌شوند و در اصل باشنده ولایت فراه هستند، حاضر به عرضه خدمات طبی در این ولایت نمی‌شوند.»
رییس صحت عامه ولایت فراه، ناامنی را نیز یکی دیگر از دلایل بی‌علاقه‌گی بانوان به ارایه خدمات صحی در این ولایت می‌داند. به گفته‌ی او حضور طالبان در شماری از ولسوالی‌ها و نبود امنیت کافی منجر شده تا شماری از بانوانی که در این رشته تحصیل کرده‌اند نیز علاقه‌مندی چندانی به کار در چوکات صحت در فراه نداشته باشند.
آقای شایق می‌گوید: در درازمدت باید دانشکده‌ی طب در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ولایت فراه ایجاد شود.
بر اساس گفته‌های مسوولان صحت در فراه؛ خانم‌های قابله در بخش نسایی ولادی -که اساسی‌ترین بخش بیماری‌های زنانه را تشکیل می‌دهد- فعالیت دارند، اما داکتران زن در دیگر بخش‌ها حضور نداشته و حضور بانوان پزشک در این بخش‌ها یک نیاز مبرم است.
در حال حاضر ۶۱ کلینیک خصوصی و ۳ شفاخانه دولتی در ولایت فراه فعالیت دارند.
کمبود بانوان پزشک در ولایت فراه در حالی به عنوان یک نگرانی جدی مطرح می‌شود که نزدیک به چهل درصد مردم فراه به شمول زنان و مردان به خدمات صحی اساسی دست‌رسی ندارند و ناگزیر اند که در برخی از مناطق یک شبانه روز راه را تا رسیدن به مرکز صحی با پای پیاده طی کنند.
هم‌چنان کمبود کارکنان مسلکی صحی در ولسوالی‌ها به خصوص داکتران زن، موجودیت دوای تاریخ گذشته و بی‌کیفیت در بازار، تطبیق‌نشدن واکسین در برخی از مناطق و غیرمعیاری‌بودن برخی از کلینیک‌های شخصی از عمده‌ترین چالش‌های بخش صحت در این ولایت است.
در سال ۲۰۰۹ تنها یک پزشک زن در ولایت فراه فعالیت می‌کرد. با در نظر داشت سرمایه‌گذاری بزرگ جامعه جهانی در سال‌های گذشته، انتظار می‌رفت که شمار بانوان پزشک در این ولایت به حد مطلوبی برسد، اما موجودیت تنها چهار پزشک متخصص زنان در فراه نشان می‌دهد که این تلاش‌ها به‌جایی نرسیده است.
خانواده‌ها در فراه که از ولایات سنتی افغانستان به شمار می‌رود، حاضر نیستند زنان را برای درمان نزد پزشکان مرد ببرند و در نتیجه، یا از روش‌های غیرحرفه‌ای و سنتی کار می‌گیرند و یا هم اگر پول کافی داشته باشند- بیماران‌شان را به پاکستان می‌برند.
با آن‌که وزارت صحت دست‌آوردهای خود را در عرصه ارایه خدمات صحی به مردم در سال‌های اخیر چشم‌گیر می‌خوانَد، اما هنوز این کشور از نگاه خدمات صحی، در میان فقیرترین کشورهای جهان قرار دارد.
در بسیاری از ولایات، فاصله شفاخانه‌ها و مراکز صحی از خانه‌های مردم زیاد است و بیماران، برای رسیدن به مراکز صحی، مجبور اند فاصله‌های زیاد و دشوارگذری را بپیمایند.

منبع: هشت صبح