چنلچ مرتضوی به منتقدان/«دا گز دا میدان!»
اصطلاح «دا گز دا میدان» ضربالمثلی به زبان پشتو است که در واقع زمانی که کسی فرد یا گروهی را به مبارزۀ رودررو میطلبد، به کار برده میشود.
از آن جایی که غیرت و ننگ میان مردم افغانستان پدیدهیی باارزش است و در بیشتر موارد هیچ تعریف خاصی از آن صورت نگرفته، گاهی عملکرد غیرعقلانی و غیرمنطقی نیز با استفادۀ کلمۀ غیرت توجیهپذیر میشود. مردم با به کاربردن اصطلاح «دا گز دا میدان» میخواهند غیرتیبودنشان را به رخ دیگران بکشند. اما اکنون این اصطلاح از سوی شماری در ساختار حکومت استفاده میشود.
به نقل از سلام وطندار: حینی که انتقادها از سوی شهروندان یا نهادهای بینالمللی بر حکومت اوج میگیرد، سخنگویان، مشاوران، طرفداران و فیسبوکچلوونکیهای حکومتی به جای دلجویی از مردم و پذیرفتن نقاط ضعف خود، آنان را به میدان مبارزه میطلبند.
ریشۀ کاربرد این اصطلاح در حکومت افغانستان برمیگردد به ماهها پیش. پس از گذشت انتخابات ۲۸ و ۲۹ میزان و حضور پررنگ مردم، اشرف غنی رئیس جمهور کشور در یکی از پیامهای ویدیوییاش از اشتراک مردم سپاسگزاری کرد و گفت که انتخابات موفقانه سپری شده است. در ادامۀ پیام، آقای غنی احساساتی شده و طالبان را به رقابت طلبید. وی خطاب به طالبان گفت که مردم راه مردمسالاری و دموکراسی را میپذیرند، نه شیوۀ حکومتداری طالبان را. آقای غنی به طالبان گفت که اگر بر این حرف باور ندارید، «دا گز دا میدان!»
ویدیوی سخنرانی پرآبوتاب رئیس جمهور زمانی نشر شد که رسانهها از کشتهشدن حدود ۴۰ غیرنظامی و زخمیشدن بیش از ۱۰۰ غیرنظامی دیگر در روز انتخابات خبر دادند. وزارت داخله نیز اعلام کرد که در روزهای انتخابات، ۱۹۲ حملات کوچک و بزرگ بر مراکز رأیدهی و نیروهای امنیتی انجام شده است. کمیسیون شکایتهای انتخاباتی روند انتخابات را «ناسالم، پرچالش و نگرانکننده» خواند و نهادهای ناظر مانند تیفا نیز با نشر اعلامیهیی از مشکلات بیشمار تخنیکی در انتخابات خبر دادند.
در موردی دیگر، آقای غنی در یکی از سخنرانیهایش از تمام منتقدانش خواست که اگر کسی راهکار اصلاحی دارد، به جای انتقاد، بیاید و راهکار ارائه کند، «دا گز او دا میدان!»
اکنون سخنرانان حکومتی که کارشان اطلاعرسانی به مردم است نیز مردم را به میدان رقابت میطلبند.
شاهحسین مرتضوی در تازهترین استاتوس فیسبوکی خود، انتقاد شهروندان از سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری را بیمورد خوانده و با عنوان «دا گز دا میدان!» از مردم خواسته تا در میدان مناظره، منطق و کارنامههایشان را مطرح کنند. اما چه میدانی بهتر از فیسبوک. شماری از کاربران پای این استاتوس به میدان آمدهاند و از انتقادها علیه معاون دوم رئیس جمهور دفاع کردهاند.
در حال حاضر مردم در بدترین وضعیت زندگی قرار دارند و نهادهای بینالمللی نیز به دلیل عدم بهبود شرایط، از سرمایهگذاری و کمک به افغانستان ناامید شدهاند و در حال ترک کردن کشورند؛ اما هنوز که هنوز است حکومت و دستاندرکاران بر دهل برتری میکوبند و داد از بهبود وضعیت میزنند.
«دا گز دا میدان!« مانند دهها جمله یا واژۀ غیرسیاسی دیگر است که در زمان حکومت اشرف غنی وارد ادبیات سیاسی کشور شد. این جمله در واقع کلیدی برای فرار از مشکلات و توجیه ضعف حکومت اشرف غنی و دستاندرکارانش است و راهی برای فرار از تیرِ تیز منتقدان.