۳۰ عکس از افغانستان که هنوز ندیده اید
زمانیکه در مورد افغانستان فکر میکنید، چه به ذهن شما می‌آید؟ جنگ؟ تروریسم؟ اسامه بن لادن؟ مادر بمب‌ها؟
اینکه اکثر مناطق افغانستان خطرناک است، حرف دقیق است، اما در آن‌جا بعضی زیبایی‌های باورنکردنی، مهمان‌نوازی و مهربانی نیز-اند که گزارش نشده است.
زمانیکه شما آن مردم را به چشم خود ندیده باشید، بسیار آسان است که آن‌ها را بدنام کنید یا از شأن یک ملت کم کنید. مردمی است با آرزوها و رویاهای مشابه شما که به نجات فکر می‌کنند، تا خوشبختی را بیابند و برای خانواده‌های شان غذا تهیه کنند.
من در جریان سفرم در تابستان گذشته قادر به تجربه‌کردنِ جانب مثبت افغانستان و مردم شگفت‌انگیز آن بودم، از نزدیک و خصوصی. این سفر، تاهنوز خاطره‌انگیزترین ماجرای سفرم در زندگی بوده است.
این‌ها بعضی از عکس‌های مردم مورد علاقه‌ام و چشم‌اندازی از ۱۰۰ مایلی سفر در دور-دست‌ها و کوه‌های دره‌ی واخان در افغانستان است.
این بخش دیگر از افغانستان است که شما در خبرها نمی‌بینید.
کوه‌های هندوکش
سفر به واخان
دره‌ی واخان
واخان، ناحیه‌ی ناهموار و وحشی است در شمال افغانستان، از بخش‌های ولایت بدخشان. این یک زمین باریک است که در حدود ۴۰۰ کیلومتر طول دارد و از سه جانب با تاجکستان، چین و پاکستان وصل است.
دره‌ی واخان، توسط دو کوه پامیر در شمال و هندوکش در جنوب، محدود شده است. تنگیِ واخان، توسط سیاست‌مداران در سال ۱۸۰۰ در جریان «بازیِ بزرگ» میان هند بریتانیایی و روسیه به عنوان یک منطقه‌ی حایل شناخته شده است.
گاومیش سورای در واخان
مسافرت مجانی با گاومیش
با آوردن وقفه‌ی در قدم زدن، من به سوار-شدن بر یک گاومیش برای طی کردنِ بخشی از مسیر، اقدام کردم. ما با گروهی از مردان واخی/ واخانی که گاومیش‌های شان را در کوه می‌بردند، یکجا شدم. زمانیکه آن‌ها برای نوشیدن چای اتراق کردند، به ما اجازه دادند که گاومیش‌های شان را قرض بگیریم، که ما بیشتر به دره گشت-و-گذار کنیم تا صاحبان شان به ما پیوستند.
گاومیش‌ها نهایتا ً با محیط زیست سازگاری دارند در افغانستان، قادر-اند که از زمین ناهموار صخره‌ای و مسیر دشوار-گذرِ رودخانه‌های سردِ یخی عبور کنند. در سطح ۱۰٫۰۰۰ فوتی این‌جا درختی وجود ندراد، بنائا ً مردم محلی مجبور-اند که در ظرف سه روز به ارتفاعات پایین، همراه با حیوانات شان و برای جمع‌آوری چوب‌سوخت برای گرم کردن و پختن غذا، سفر کنند.
پناه‌گاه سنگیِ تخریب‌شده در یک چشم‌انداز وسیع
مسافرت در واخان
جاده‌ی باستانیِ ابریشم
یکبار واخان بخشی از جاده‌ی باستانیِ ابریشم، مسیر مهم تجارتی که چین را به اروپا وصل می‌کرد، بود. در امتداد با ابریشم، اسپ‌ها و دیگر کالاها، یک جاده‌ی وسیع برای نظامیان و محققان به سوی اروپا نیز بود. محققانی مثل مارکو پولو، کسی که مدعی بود این مسیر را در جریان صده‌ی سیزدهم طی کرده است.
بازرگانان مسافر، در کاروان‌های از گاومیش و قاطر که محموله‌ها را انتقال می‌داد در هنگام عبور از کوه‌های شیب‌دار و فلات‌های متروکه‌ی بلند، شب را در پناه‌گاه‌های سنگی می‌گذراند، من حس می‌کردم که در مورد اینکه جاده‌ی ابریشم، به نسبت تمام سال‌های گذشته، در خود چه خواهد داشت، نظر اجمالیِ بیندازم.
دکان‌داران مسلمان در افغانستان
هموطنان من در واخان
چهره‌های متفاوت از اسلام
تنها مثل چندین شاخه‌ی مسیحیت، اسلام نیز شاخه‌های مختلف دارد، همه‌گی با باورها و ارزش‌های خودشان. اکثر مردمی که در دره‌ی واخان افغانستان زندگی می‌کنند، مسلمانان اسماعلیه هستند، کسانیکه تفسیری معتدل‌تری از اسلام دارند. تعداد آن در سراسر جهان به ۲۵ ملیون می‌رسد و طالبان را نفرین می‌کنند.
رهبر مذهبیِ آن، آغا خان، یک امام و تجار موفق بریتانیایی است که شبکه‌ی انکشافیِ آغا خان، یک سازمان خیریه‌ی مهم که شرایط زندگی و فرصت‌ها را برای افراد بی‌بضاعت در افریقا و آسیای مرکزی تمهید می‌کند، را پیش می‌برد.
پُلی بر رودخانه‌ی واخان
تقدیم به روخانه‌ی آبی
رودخانه‌ی واخان از دره‌ی واخان می‌گذرد که از کوه‌های مرتفع هندوکش در مرز با پاکستان، سرچشمه می‌گیرد. به شکل مارپیچ از درون کوه‌ها راه می‌افتد و برای مردمی که در این چشم‌انداز خشن و بی‌رحم زندگی می‌کنند، یک منبع حیات‌بخش است.
رنگِ آبیِ روشن این آب، به دلیل رنگِ مایل به سرخ صخره‌ها و همچنان منبع کریستال روشن (یخچال‌های طبیعی) که در اطراف وجود دارد، است. مالیکول‌های آب، رنگ‌های دیگر، همچون سرخ، مؤثرتر از آبی را جذب می‌کند.
در حال لذت بردن از چشم‌انداز
کوه‌های زمستانی در ماه آگست
مناظر کوهیِ افسانه‌ای
زمانیکه هوا پاک بود، من با مناظر وصف‌ناپذیر کوه‌ها این چنینی، درگیر بودم! پوشش عالیِ به دنبال داشت، چنانکه مورد استفاده‌ی روزانه‌ی گروه‌های کوچک محلی که توسط کاروان‌های گاومیش و قاطر از یک محل به محل دیگر می‌رفتند، قرار می‌گرفت.
در ارتفاع بین ۱۰٫۰۰۰ الی ۱۶٫۰۰۰ ده روز سفر کردیم و ما در هر روز ده مایل سفر می‌کردیم. من به احساس کردن تأثیرات ارتفاع روی بدن-ام را در حدود ۱۲٫۰۰۰ فوتی، نفس‌زدن‌های کوتاه احساس کردم. با قدم زدن در ۱۶٫۰۰۰ فوتی، حتا بسیار خسته‌گی و سختی کشیدم.
خیمه‌های پوشیده-از-برف
باشندگان قرغیزی واخان
خیمه‌های قابل نقل
مردم قرغیر افغانستان نیمه عشایری اند، از یک قریه به دیگر قریه نقل مکان می‌کنند، حیوانات شان را به شکل گله‌ای به مراتع مختلف چرا که به فصل‌ها ارتباط دارد، می‌برند. آن‌ها در خیمه‌های گرم که از پشم گوسفند ساخته شده زندگی می‌کنند که می‌تواند به فاصله‌های دور انتقال داده شود و شکسته شود.
«شیر چای» که ترکیبی از چای و شیر است
شیر-چای نمکی
مردم واخی و قرغیر، هر دو از مقدار زیاد چایِ شیر-دارِ نمکی که «شیر-چای» گفته می‌شود، استفاده می‌کنند. این برای صبحانه، غذای نیم‌روز و شام استفاده می‌شود. در اصل، این مخلوطی از شیر گاومیش و بز است که برای چندین ساعت داخل آب-جوش انداخته شده و در یک جعبه‌ی قابل انتقال خشک می‌شود. این با اضافه کردن آب جوش، چای پهن-برگ و نمک صخره‌ای آماده می‌شود.
نمک برای آب‌رسانی در ارتفاعات بلند و خشک عالی است، من این را «گاتورید افغانِ من» نام داده‌ام. مدت زمانی را در بر می‌گیرد تا قابل استفاده شود (کسی شیر گرم نمکی می‌خواهد؟)، اما در آخر ماجرا بدن من در هر وعده غذا شیر چای می‌خواهد. شما هم می‌توانید مسکه‌ی خام را در چای صبحانه برای به دست آوردن کالوری‌های اضافی حل کنید.
سنگ‌نگاره‌ها در افغانستان
مؤسسه‌ی آموزشی آسیای مرکزی
پسران قرغیر آماده‌ی ورود به صنف
چادرها در افغانستان
احوال‌پرسی از صمیم قلب
دوستانِ دکان‌دار در اشکاشم
زنان افغان چادر‌هایِ آبی می‌پوشند
دختر افغان در سرحد بروغیل
آرام‌گاه‌های قرغیزی در «بُزی گُمباز»
آرام‌گاه خانواده‌ی خواجه بیگ‌علی
راننده‌گی در افغانستان
پختن غذا در خانه‌سنگی
زیست‌گاه واخی
دختر افغان در سرحد
خانواده‌ی افغان در واخی
شتر دوکوهانه‌ی آسیای مرکزی
کشوری که فکر می‌کردی، آن‌را می‌شناسی
افغانستان دیگر
پس بفرمایید. یک زیرچشمی به رُخ دیگر افغانستان که ما هرگز در خبرهای شبانه ندیده‌ایم. پس از سفر در جهان پهناور برای شش سال، من این را یک موضوع عمومی یادداشت کرده‌ام. به رسانه‌های مان اجازه نمی‌دهیم که بر موضوعات منفی و مهییج تمرکز ابتدایی کنند، از پنجره‌ی خود به چرخش یک کشور خارجی که هرگز در آن‌جا نبوده‌ای، نگاه کن.
من نمی‌گویم که افغانستان امن است. امن نیست. نیروهای ما که در آن‌جا خدمت می‌کنند، می‌توانند بگویند. افغان‌ها به خوبی از خطرها که کشورشان را به ستوه آورده‌اند، آگاه‌اند.
من، اما فکر می‌کنم یک قسمت دیگر در افغانستان است که توجه را جلب می‌کند. ناهمواری، نمایش چشم‌انداز کوهی. مردم محلی مهمان‌نواز و صمیمی.
من به امید روزی هستم که مشکلات افغانستان برطرف شوند و مسافران بیشتری بتوانند در امنیت از زیبایی وصف‌ناپذیر کشور، لذت ببرند.
نویسنده: سخی خالد/ روزنامه اطلاعات روز
