آیا مذاکرات کرزی معنای سیاسی دارد؟

مذاکرات سیاسی همیشه به‌منظور و هدف معین سازمان‌دهی می‌شوند. تاموس هیلوی پروفیسر علوم سیاسی در دانش‌گاه اسلو در کتاب‌اش به‌نام «مذاکره و منیان‌جگری» هدف مذاکره را چنین بیان داشته‌است:«تامین و گسترش هم‌کاری برای رفع مناقشات، ایجاد فرصت‌ها در توسعهء اقتصاد ملی، امنیت ملی و فرهنگ ملی دولت‌ها».

مذاکرات سیاسی یکی از شگردهای دیپلوماسی است که از سه ویژه‌گی مهم بهره‌مند می‌باشد:
ـ نماینده‌گی: هر مذاکره از طرف‌های آن شکل می‌یابند. هر طرف مذاکره کننده باید از نهادی نماینده‌گی کند. هر نماینده دارای نقشی در مذاکره است. هرقدری‌که مذاکره کننده نقش خود را فعال‌تر بازی کند، نماینده‌گی وی از نهاد مربوط برجسته‌تر و حاکم‌تر می‌شود. حالا آقای کرزی در مذاکرات‌اش با وزیر خارجهء روسیه از کی نماینده‌گی کرده است. وی که رهبری دولت افغانستان را به خیانت ملی متهم کرده است، می‌تواند از آن نماینده‌گی کند؟
ـ به‌رسمیت‌شناسی: مذاکره زمانی معنا پیدا می‌کند که طرفین هم‌دیگر را به‌رسمیت شناسند. من نمی‌دانم روس‌ها کرزی را به‌چه معنایی به‌رسمیت می‌شناسند. آیا او از مشروعیت مردمی سخن می‌گوید. چنین تصوری درست نیست چون مشروعیت مردمی نیم‌بند جناب کرزی پس از ختم دورهء کاری‌اش به پایان رسیده است. از این‌رو روس‌ها می‌توانند کرزی را به‌نام «فعال سیاسی ضد امریکایی که تمایل به‌ سیاست روس‌ها دارد» به‌رسمیت شناسند. این کار روس‌ها بار نماینده‌گی را از کرزی می‌رهاند و گرایش فکری او را انحصار می‌کند.
ـ دورنما: هر مذاکره با برنامه و دورنمایی می‌انجامد. من به‌مثابهء کسی‌که ساختارهای سیاسی روس‌ها را خوب می‌شناسم به این باور هستم که روس‌ها هیچ برنامهء سیاسی را بدون دورنمای هدف‌مند برای این فدراتیف طرح نمی‌کنند. کرزی هرچند خودش را سیاست‌مدار زیرک می‌شمارد اما در این بازی در حیطهء فکر کلان روس‌ها پیرامون افغانستان درگیر می‌شود.

به باور من مذاکرات کرزی با روس‌ها معنای ویژهء سیاسی برای افغانستان ارایه نمی‌دارد. اما این‌که کرزی در یک بازی کلان پا می‌گذارد و خود را در این بازی به‌عنوان یکی از بازی‌گران پیش‌کش می‌کند به دور از احتمال نیست.
ملک ستیز